De Groene Os heeft een interessant 3 luik geschreven over het gebruik van CBD olie bij dieren. Hieronder kun je de artikelen opeenvolgend lezen. De bronvermelding staat onder het artikel.
Waarom zou je cannabis aan je dier geven?
Cannabis is in Nederland vooral bekend als de recreatieve drug wiet. Maar er zitten meer kanten aan cannabis dan je zou denken. CBD-olie als voedingssupplement is al niet meer weg te denken uit menig medicijnkastje. CBD wordt bij dieren o.a. gebruikt bij stress en onrust, bewegingsklachten en pijn.
Cannabis door de eeuwen heen
CBD-olie wordt gemaakt van cannabis. Cannabis komt oorspronkelijk uit Centraal-Azië. Het is de oudste bekende medicinale plant en wordt in vrijwel ieder historisch handboek over kruidengeneeskunde beschreven. Archeologische vondsten laten zien dat het in China 10.000 jaar geleden al werd gecultiveerd als voedsel en vezelbron. In Egyptische mummies zijn ook aanwijzingen gevonden voor het gebruik van cannabis als voedselbron en medicijn. Cannabis speelt zelfs een rol in sommige wereldreligies. Zo vertelt een oude Hindoelegende dat cannabis het favoriete voedsel was van de god Shiva vanwege de enerverende eigenschappen van de plant.
In de oude Indiase geneeskunde werden verschillende delen van de plant voor alle mogelijke aandoeningen (fysiek of spiritueel) toegepast. In India werd het gebruikt om de geest sneller te maken, kracht en behendigheid te geven, spirituele vrijheid en een hoger bewustzijn te bereiken, koorts te verlagen, de eetlust te stimuleren, de spijsvertering te verbeteren en hoofdpijn te verminderen.
Hoe komt het dat een plant voor zoveel verschillende aandoeningen kan worden gebruikt? Het heeft duizenden jaren geduurd tot dit antwoord duidelijk was.
Het endocannabinoïdensysteem
Het endocannabinoïdensysteem (endo = binnen het eigen lichaam) is een recente ontdekking. Hoewel het al miljoenen jaren oud is, heeft de ontdekking van een enkele endocannabinoïde in 1964 geleid tot de ontdekking van dit ingenieuze systeem.
Het endocannabinoïdensysteem is een lichaamseigen systeem dat bij alle gewervelde dieren voorkomt. Cannabinoïden grijpen in op de receptoren van dit endocannabinoïdensysteem om daarmee te helpen met allerlei processen die te maken hebben met eetlust, pijn sensaties, misselijkheid, gemoedstoestand, geheugen en ontstekingen.
Cannabisreceptoren komen voor in het hele lichaam, maar zijn in bepaalde organen meer aanwezig dan in andere. Zo zijn ze vooral te vinden in het centrale zenuwstelsel (ruggenmerg en hersenen). Een ander type receptor is vooral aanwezig in het immuunsysteem om daar processen als pijn, ontstekingen en weefselschade te regelen.
Effectiviteit van verschillende CBD-producten
Er zijn meerdere productiemethoden om tot een CBD-product te komen en de kwaliteitsverschillen tussen de producten zijn enorm.
De meest voorkomende vorm om CBD uit de hennepplant te halen is CO2-extractie. Met behulp van CO2 wordt echter niet alleen de CBD uit het plantmateriaal getrokken, maar ook andere en minder gunstige stoffen. Dit gebeurt zeker bij goedkopere vormen waarbij zoveel mogelijk winst uit de planten gehaald moet worden.
CBD-olie die gemaakt is van CBD-kristallen is in de meeste gevallen veel beter. De natuurlijke kristallen zijn geïsoleerd uit vezelhennep en dusdanig gezuiverd dat er een vaste kristallijne stof ontstaat.
Helaas wordt er echter ook gerommeld met synthetische kristallen. De synthetische CBD wordt gemaakt door verschillende chemicaliën met elkaar te laten reageren waardoor de biologische synthese van de plant wordt nagebootst. Er kunnen tijdens het productieproces van de synthetische CBD bepaalde verbindingen ontstaan die mogelijk schadelijk kunnen zijn en zelfs vervelende bijwerkingen kunnen veroorzaken. Ook zullen er altijd reststoffen van de chemische reactie achterblijven in de synthetische CBD-kristallen.
De natuurlijke en synthetische CBD-kristallen zijn amper van elkaar te onderscheiden, dus het is extra belangrijk om je CBD-olie bij een betrouwbare leverancier te halen.
Niet alle CBD-producten zijn hetzelfde
Naast de productiemethode zijn er nog meer factoren die uitmaken hoe goed de kwaliteit van een CBD-product is:
- De herkomst van de plant
Hennepplanten nemen zware metalen, toxinen en zelfs straling uit de bodem op. Ze zijn hier zo goed in dat ze de bodem waarin de planten staan zuiveren en zo minder toxisch maken. Dit is natuurlijk wel goed voor de omgeving, maar het maakt planten die op een verontreinigde bodem staan niet geschikt voor verwerking tot medicijn. - Kwaliteitscontrole
Juist omdat CBD een stof is die bij verschillende gezondheidsproblemen wordt ingezet, is het belangrijk dat het absoluut zeker is dat er geen schadelijke ballaststoffen in het eindproduct aanwezig zijn. Een goede producent laat iedere batch in het laboratorium controleren.
Sommige kwaliteitsaspecten kun je al zien aan de olie zelf: een goede kwaliteit CBD-olie is helder goudgeel van kleur. Goedkopere oliën hebben vaak een donkergroene kleur wat een aanwijzing is voor productie onder hogere temperaturen. Deze soorten hebben vaak ook een sterke onaangename joint-achtige smaak en geur.
Heb je THC nodig in je product?
In de meeste gevallen niet. THC is een andere inhoudsstof van hennep en deze stof zorgt voor een high, in tegenstelling tot CBD. In verreweg de meeste gevallen wil je dit juist niet voor je dier. Begin daarom bij alle klachten eerst met CBD-olie (zonder THC). Als de klachten niet genoeg onder controle komen, kun je onder begeleiding van een veterinair professional een gecombineerd product proberen.
CBD heeft waanzinnige eigenschappen. In de meeste gevallen zijn we bij De Groene Os niet zo’n fan van één enkele stof uit een plant isoleren, omdat je dan de hele matrix van andere stoffen uit de plant mist en deze stoffen ook vaak meehelpen om het beoogde effect te behalen.
Vanwege de THC in cannabis is dit voor dieren geen optie. Maar cannabis bevat nog meer stoffen dan alleen CBD en THC. De samenwerking tussen al deze inhoudsstofjes wordt ook wel het ‘entourage effect’ genoemd.
De verschillende vetzuren, flavonoïden en terpenen werken samen als een team. Om dit te behalen met een middel dat zowel veilig als zuiver is, wordt vaak hennepolie als dragerstof gebruikt.
Doseringen: goedkoop = duurkoop
Er is iets interessants aan de hand met de doseringen van CBD. CBD is namelijk een vetoplosbare stof. Het lichaam slaat cannabinoïden op in vetweefsel en geeft deze af. Zodoende wordt het effect verlengd. Hierdoor kan na verloop van tijd de dosering vaak omlaag.
Naast kwaliteitsverschil is er ook veel verschil tussen de verschillende producten en de concentratie CBD. Je kunt bij je dier het beste starten met een lage dosering en dit eventueel opbouwen. Een te hoge dosering kan juist een averechts effect hebben.
CBD in combinatie met medicijnen?
Dat is lang niet altijd een goed idee! CBD wordt namelijk door een leverenzym afgebroken dat ook betrokken is bij veel ‘pathways’ die veel medicijnen gebruiken. Het effect van de medicatie kan dan veranderen. Een goede professionele fabrikant kan je informeren, naast je dierenarts, of CBD en bepaalde medicijnen samen gebruikt mogen worden.
CBD-olie, wondermiddel of toch niet?
Radar
Dat het onderwerp CBD-olie momenteel erg leeft, blijkt wel uit het feit dat het tv-programma Radar er eind vorig jaar aandacht aan heeft besteed. Zelfs al voor de uitzending kwamen er reacties op de vooraankondiging. Er werd de redactie verweten dat ze de termen wietolie en CBD-olie door elkaar haalden. Ook spraken veel mensen uit dat ze hoopten dat Radar CBD niet zou afkraken, omdat gebruikers er zoveel baat bij hebben.
Het uiteindelijke item viel erg mee. Zelf in dit überkritische consumentenprogramma werd benadrukt dat veel gebruikers ermee geholpen zijn. Cannabisonderzoeker Arno Hazekamp haalde een paar goede punten aan. Zo gaat de uitzending in op het feit dat de gevolgen van het gebruik van CBD op de lange termijn (bijvoorbeeld bij jonge kinderen) nog niet bekend zijn. We kunnen dus niet zeggen ‘baat het niet dan schaadt het niet’, want dat is simpelweg nog niet bekend. Overigens geldt dit voor heel veel meer stoffen.
Verder werd benadrukt dat het belangrijk is dat je weet wat je koopt, omdat er weinig controle is op de productie.
Medicamentum gratia probatum
Na een rondje googelen op het internet zou je bijna denken dat CBD-olie een medicamentum gratia probatum is, oftewel een wondermiddel tegen alle kwalen. De Groene Os gelooft niet in een enkele wonderpil voor alle ziekten, omdat het ontstaan van een disbalans voor ieder mens of dier anders kan zijn. Soms wordt er voor een klacht (een allergie- of bewegingsklacht) als enige oplossing CBD-olie aangeraden, terwijl de oorzaak van de problemen dan onbehandeld blijft. Daarom is het belangrijk inzicht te krijgen in het ontstaan van de klachten en met een totaalpakket aan middelen en maatregelen het dier te behandelen.
Controversieel
Hoewel CBD steeds meer geaccepteerd wordt, is het ook nog steeds controversieel. Dit is natuurlijk een beetje afhankelijk van waar je woont. Om even twee extremen te noemen: in Nederland wordt er heel anders tegenaan gekeken dan in de V.S.
Mensen die CBD voor hun dier gebruiken moeten zich daarover soms bij hun dierenarts zelfs verantwoorden. Als je hierop voorbereid bent, sta je een stuk steviger in je schoenen. Ik vergelijk dit een beetje met mensen die een pitbull adopteren. Als je er niet op voorbereid bent dat sommige mensen plotseling aan de andere kant van de weg gaan lopen als ze jou en je hond tegenkomen, kan dit rauw op je dak vallen. CBD-olie is in Nederland een legaal product en vrij en zonder recept verkrijgbaar. Alleen producten met THC vallen in Nederland onder de Opiumwet.
Mogelijke bijwerkingen
Wist je dat honden veel meer cannabinoïdenreceptoren in de huid hebben dan de mens? Honden zijn erg gevoelig voor CBD.
THC, de stof die het stoned worden in wiet veroorzaakt, kan als verontreiniging in CBD-olie voorkomen als de olie niet juist geproduceerd wordt. Het spreekt vanzelf dat dit bijwerkingen kan geven. THC kan voor honden sneller toxisch zijn dan voor andere diersoorten.
De stof CBD wordt daarentegen juist erg goed verdragen. Als het echt té hoog wordt gedoseerd kan het een tegengesteld effect hebben. Bijvoorbeeld als CBD wordt gebruikt bij spijsverteringsproblemen en het te royaal wordt gegeven, kan het juist misselijkheid veroorzaken. Bij het vaststellen van een dosering is het ook belangrijk om in de gaten te houden dat er na verloop van tijd vaak minder van gebruikt hoeft te worden. Dit komt omdat CBD een vetoplosbare stof is en het lichaam in het vetweefsel een voorraadje aanlegt.
Wanneer niet gebruiken
De lever is het belangrijkste orgaan dat betrokken is bij het omzetten en afbreken van cannabinoïden. Het effect van CBD kan daarom onvoorspelbaar zijn als er sprake is van een leveraandoening. Extra voorzichtigheid is daarom op z’n plaats bij leverschade, nierschade of andere ernstige aandoeningen of het vermoeden hiervan.
CBD wordt in de lever omgezet door het P450-enzym. Veel medicijnen gebruiken ook dit enzymsysteem. CBD kan de metabolisatie (omzetting in de stofwisseling) van deze medicijnen vertragen bij gelijktijdig gebruik. Ook kunnen er interacties zijn met kalmerende middelen.
Tijdens dracht en lactatie kan CBD-olie ook beter niet gebruikt worden. Er zijn namelijk aanwijzingen dat het gebruik van cannabis de ontwikkeling van de vrucht kan beïnvloeden en bepaalde bestanddelen via de melk worden uitgescheiden. Hoe dit precies zit, is nog niet bekend, maar tot we hier meer over weten, kun je dan beter geen CBD-olie nemen.
Is CBD-olie verslavend?
CBD-olie op zichzelf is niet lichamelijk verslavend. Alleen als er ook THC in het product zit, kan het wel verslavend werken.
CBD-olie voor dieren: wanneer wel en wanneer niet?
Hoe werkt CBD in het lichaam?
Even een opfrisser over hoe CBD ook alweer effectief is. CBD werkt in het lichaam door in te werken op het lichaamseigen endocannabinoïdensysteem. Het lichaam maakt zelf cannabinoïden aan, maar ook cannabinoïden uit planten grijpen in op dit systeem. Het endocannabinoïdensysteem regelt allerlei processen die te maken hebben met eetlust, pijnsensatie, misselijkheid, gemoedstoestand, herinnering en ontstekingen.
Dit systeem bestaat uit allerlei receptoren. Deze receptoren zijn door heel het lichaam aanwezig, maar in sommige delen, bijvoorbeeld in de hersenen, zitten er meer dan elders in het lichaam. Zowel neurotransmitters als cannabinoïden beïnvloeden en reguleren dit systeem van receptoren.
Onderzoek bij dieren
Hoewel cannabis al eeuwen gebruikt wordt, zijn er pas recent meer onderzoeken gedaan naar de effectiviteit. Momenteel zijn er meer dan 13.000 wetenschappelijke artikelen over cannabinoïden verschenen. Cannabinoïden beloven een grote inzetbaarheid te hebben en de afgelopen 30 jaar zijn er ook veel onderzoeken gedaan bij dieren.
Toepassingen bij dieren
Naast wetenschappelijke onderzoeken zijn er enorm veel anekdotische verhalen over CBD. Iedereen kent wel een tante waarbij het hielp bij klacht X of de hond van de buurman die weer opleefde nadat hij was opgegeven. Ik ga me in dit blog bij de indicaties houden waar daadwerkelijk onderzoek naar gedaan is.
- Angst en depressiviteit
Angst komt veel voor bij dieren en kan grote impact hebben op de dagelijkse gang van zaken voor zowel mens als dier. De delen in de hersenen (zoals de prefrontale cortex, amygdala en hippocampus) die te maken hebben met gemoedstoestand, stress en angst zijn rijk aan cannabinoïdenreceptoren. - Ontstekingen
CBD kan ontstekingen verminderen, wat bijvoorbeeld zinnig kan zijn bij bewegingsklachten zoals artritis of bij huidproblemen zoals allergieën of spijsverteringsklachten zoals IBS.
Er zijn cannabinoïden met een anti-inflammatoir effect en cannabinoïden die invloed hebben op de immuunrespons. - Pijn
CBD werkt op verschillende manieren pijnstillend. Dit komt door het ontstekingsremmend effect én door de inwerking op de CBD-receptoren op de zenuwuiteinden en in het brein die pijnsensaties reguleren. - Diabetes
CBD kan bij diabetes ondersteunend worden ingezet. Het helpt de symptomen te verminderen en verlaagt de ontstekingsgevoeligheid. Daarnaast wordt er onderzoek gedaan naar de relatie tussen cannabinoïden en obesitas. Hoewel CBD (en cannabis) de eetlust stimuleert, lijkt overgewicht er juist door af te nemen. - Epilepsie
CBD is misschien wel zo bekend geworden vanwege de vele verhalen over het verminderen van het aantal en de ernst van toevallen. Naast dit anekdotische bewijs komen er ook langzaamaan meer onderzoeken. In sommige gevallen wordt er olie gebruikt met het psychoactieve THC erin. Er wordt aangeraden om eerst met CBD te beginnen en als dat niet genoeg helpt, een combinatieproduct in te zetten onder begeleiding van een veterinair professional. - Tumoren
Nog zo’n interessante indicatie van CBD die wereldwijd aandacht krijgt: de inzetbaarheid bij kanker en tumoren. Er zijn studies gedaan waarbij is aangetoond dat CBD de kankercelgroei kan vertragen of de cellen laat afsterven. Dit is hele waardevolle informatie. Toch is er één hele grote maar: dit moet altijd gebeuren onder begeleiding van een dierenarts en mag niet in plaats van de voorgestelde therapie worden ingezet.
Bij welke klachten niet?
Bij een krachtig kruid als cannabis kan het soms lijken alsof the sky the limit is. Op fora op kan ik me soms verbazen dat mensen hun vraag op internet stellen in plaats van naar een dierenarts te gaan. Het inzetten van CBD zou aanvullend en in overleg met de dierenarts moeten gaan.
Zoals je hierboven hebt kunnen lezen zijn er behoorlijk wat therapeutische mogelijkheden van CBD. Situaties waarbij je (nog) geen CBD wilt inzetten zijn:
- Er is nog geen duidelijke diagnose
- Er is het vermoeden van een ernstige aandoening
- Er is sprake van leverschade
- Er is sprake van nierschade
- Het dier is drachtig of lacterend
- Er worden al medicijnen gebruikt. Check in dat geval of CBD wel samen gebruikt kan worden. CBD heeft interacties met veel medicijnen, waaronder zoiets simpels als ontwormingsmiddelen. Stop het gebruik van CBD dan voor een paar dagen.
Invloed van voeding op het endocannabinoïdensysteem
Omdat het lichaam zelf endocannabinoïden aanmaakt, zou je misschien denken dat het extra geven van CBD niet nodig is. Er zijn echter verschillende redenen waarom de lichaamseigen productie van cannabinoïden tekort kan schieten zoals bij acute of chronische stress, spijsverteringsproblemen, genetische aandoeningen en trauma’s.
Het goed functioneren van het endocannabinoïdensysteem is afhankelijk van voldoende omega 3-vetzuren. Dit zijn essentiële vetzuren die niet door het lichaam kunnen worden aangemaakt en die dus via de voeding moeten binnenkomen. Ze zijn de voorlopers van de lichaamseigen endocannabinoïden. In literatuur wordt zelfs gesuggereerd dat voeding die arm is aan omega 3-vetzuren schommelingen in gedrag kan veroorzaken en de CB1-receptoren in de hersenen kan beschadigen.
Goede voeding is dus heel belangrijk! Omdat het huidige voedingspatroon van zowel mens als dier vaak niet optimaal is, is het heel zinvol om omega 3-vetzuren aan het dieet toe te voegen, ook in het geval er CBD wordt gebruikt.
Referenties
Granjeiro EM, Gomes FV, Guimarães FS, Corrêa FM, Resstel LB. Effects of intracisternal administration of cannabidiol on the cardiovascular and behavioural responses to acute restraint stress. Pharmacol Biochem Behav. 2011 Oct;99(4):743-8. doi: 10.1016/j.pbb.2011.06.027. Epub 2011 Jul 12. PubMed PMID: 21771609
Malfait AM, Gallily R, Sumariwalla PF, Malik AS, Andreakos E, Mechoulam R, Feldmann M. The nonpsychoactive cannabis constituent cannabidiol is an oral anti-arthritic therapeutic in murine collagen-induced arthritis. Proc Natl Acad Sci U S A. 2000 Aug 15;97(17):9561-6. PubMed PMID: 10920191; PubMed Central PMCID: PMC16904
Coile CD, Cannabis and CBD Science for Dogs. Assisi Bio Press, 2016, ISBN: 978-0-9976607-0-8
Weiss L, Zeira M, Reich S, Har-Noy M, Mechoulam R, Slavin S, Gallily R. Cannabidiol lowers incidence of diabetes in non-obese diabetic mice. Autoimmunity. 2006 Mar;39(2):143-51. PubMed PMID: 16698671
Wallace R. Cannabinoids: Defending the Epileptic Brain. Epilepsy Currents. 2004;4(3):93-95. doi:10.1111/j.1535-7597.2004.43003.x
Aviello G, Romano B, Borrelli F, Capasso R, Gallo L, Piscitelli F, Di Marzo V, Izzo AA. Chemopreventive effect of the non-psychotropic phytocannabinoid cannabidiol on experimental colon cancer. J Mol Med (Berl). 2012 Aug;90(8):925-34. doi: 10.1007/s00109-011-0856-x. Epub 2012 Jan 10. PubMed PMID: 22231745
Vara D, Salazar M, Olea-Herrero N, Guzmán M, Velasco G, Díaz-Laviada I. Anti-tumoral action of cannabinoids on hepatocellular carcinoma: role of AMPK-dependent activation of autophagy. Cell Death Differ. 2011 Jul;18(7):1099-111. doi: 10.1038/cdd.2011.32. Epub 2011 Apr 8. Erratum in: Cell Death Differ. 2011 Jul;18(7):1237. PubMed PMID: 21475304; PubMed Central PMCID: PMC3131949
Preet A, Qamri Z, Nasser MW, et al. Cannabinoid Receptors, CB1 and CB2, as Novel Targets for Inhibition of Non-Small Cell Lung Cancer Growth and Metastasis. Cancer prevention research (Philadelphia, Pa). 2011;4(1):65-75. doi:10.1158/1940-6207.CAPR-10-0181
Lafourcade M, Larrieu T, Mato S, Duffaud A, Sepers M, Matias I, De Smedt-Peyrusse V, Labrousse VF, Bretillon L, Matute C, Rodríguez-Puertas R, Layé S, Manzoni OJ. Nutritional omega-3 deficiency abolishes endocannabinoid-mediated neuronal functions. Nat Neurosci. 2011 Mar;14(3):345-50. doi: 10.1038/nn.2736. Epub 2011 Jan 30. PubMed PMID: 21278728
Bron: CBD olie voor dieren de Groene Os: https://degroeneos.nl/cbd-naar-moderne-productiemethoden/)
CBD kan een goed middel zijn om je hond te helpen maar zorg ervoor dat je het gebruikt in nauw contact met je (holistische) dierenarts.